Kilosu 200 TL

Geleneksel Çin tıbbında şifa kaynağı olan bitkiler arasında yer alan, bağırsak ve mide hastalıklarını tedavi amaçlı olarak kullanılan kuzu göbeği mantarı, Kandıra’da da köylülerin gelir kapısı olmaya başladı.

Genellikle nisan ve mayıs aylarındaki yağmurlarla çam, meşe, gürgen, dişbudak, elma ve ceviz ağaçlarının dibinde yetişen kuzu göbeği (halk arasında döbelen/höbelen mantarı olarak bilinen) mantarını toplayan köylüler, kilosunu 100 ile 200 lira arasında satıyor. Bazı köylüler ise geçmiş önceki yıllarda kurusunun 600 ile 800 TL’ye varan fiyatlarla alıcı bulması üzerine satmayıp beklemeyi tercih ediyor.

Son yağmurlarla birlikte kuzu göbeği mantarının çıkmasının köylülerin dağlara akın etmesine neden olduğunu belirten Anıl Keskin, “Şubat ayı sonunda başlayıp mayıs ayının sonuna kadar kuzu göbeğini bol miktarda bu yörede bulmak mümkün. Bu mantarları toplayıp, gelen tüccarlara satan orman köylüsü aile bütçesine ekonomik yönden büyük katkı sağlıyor. Ancak, bu mantarların çeşit ve miktarında geçen yıllarda bir azalma oldu. Nedeni ise yağmurların yeterince yağmaması ve mantarların bilinçsizce toplanması” dedi.

İlaç sanayisinde antibiyotiğin ham maddesi olarak kullanılan kuzu göbeği mantarının Avrupa ve İskandinav ülkelerinde lüks restoranlarda tüketilmesi nedeniyle büyük rağbet gördüğünü belirten Keskin, “Doğanın bizlere bahşettiği lezzetli bir ürün. Bilinçli tüketildiği sürece sorun yok.” dedi.

Kuzu Göbeği Mantarı

‘Morchella’ cinsine ait olan kuzu göbeği mantarı, ortalama 5- 15 santimetre boyunda ve kremden koyu kahverengiye kadar değişen renklere sahip. Bal peteğini andıran şapkasıyla kolayca diğer mantar türlerinden ayırt edilebilen kuzu göbeğinin üremesini sağlayan sporlar, askus adı verilen bir kese içinde bulunuyor. Bu keseden atılan sporlar uygun sıcaklık ve nemde toprakta çimlenerek mantarı meydana getiriyor. Kuzu göbeği mantarının dünyada yaklaşık 30 türü biliniyor. Uzmanlar, kuzu göbeğinin gyromitra esculenta gibi zehirli türlerle (sahte kuzu göbeği mantarı) karıştırılma riski olduğundan dikkatli olunması, çeşitli alerjik reaksiyonlara neden olacağından çiğ olarak yenilmemesi konusunda uyarıyor.

Yetiştiği Yerler ve Sevdiği Ortam

Yurdumuzda Ege, Akdeniz ve Karadeniz’in kıyı bölgelerinde yetişen kuzu göbeği mantarı, çam ormanlarında, bazen Meşe, Akçaağaç, Karaağaç, Fındık, Gürgen ve Elma ağaçlarının çevresinde bol olarak bulunur. Dişbudak ağaçlarının bulunduğu alanlar, köstebeklerin bulunduğu ve dişbudakların kökünü yaraladığı yerler, leylak ağacının altları, ırmak ve göl kıyıları ki buralarda zaten dişbudak bulunur, ağaç kesimi yapılmış ormanlar, reçineli ağaç altları, özellikle de sarıçam, yangın alanları ve sürülmemiş topraklar en sevdiği yerlerdir.

Ekonomik değeri yüksek olan bu mantar türü, Fransız mutfağının da en sevilen mantarlarından bir tanesi. Paris’in zengin mutfaklarında özel menü olarak servis edilmekte. Araştırmalarımızda Fransa’da en pahalı yemeğin salyangoz karışımlı kuzu göbeği haşlamasıyla yapıldığını ve küçük bir porsiyonun 50 Euro olduğunu öğrendik. Kuzu göbeği; İsviçre, Danimarka, İsveç ve Norveç’te de ilaç sanayinde kullanılıyor.

Not: Bu mantar türünü köyümüzde de rastlamak mümkün.